کد مطلب:26357 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:37

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چرا در اسلام عالم بر عابد برتري دارد؟

در اسلام هم علم ملاك برتري است هل يستوي الذي يعلمون و الذين لا يعلمون و هم عبادت زمر (39) آيه 9.

العبادة فوز.

غرر الحكم، ج 1، ص 25.

هم چنين بين علم و عمل يا علم و عبادت پيوندي مستحكم برقرار است. علمي با ارزش است كه در عمل صالح نمود داشته باشد، و عبادتي آدامي را به قُرب خدا نايل ميگرداند كه از پيشاني تفقه و بصيرت بهرهمند باشد.

با اين وجود برخي از روايات در مقام مقايسه بين اين دو برآمده و از نظر ماهيت برتري علم بر عبادت را بيان داشتهاند.

پيامبرصلي الله وعليه وآله فرمود: فضل العالم علي العابد كفضل القمر علي ساير النجوم ليلة البدر؛ برتري دانشمند بر عابد همانند برتري نور ماه در شب بدر بر نور ستارگان است.

كليني، كافي، ج 1، ص 34.

اما اين برتري چه وجهي دارد؟ اين هم در روايات بيان شده است:

1 - از پيامبرصلي الله وعليه وآله نقل شده كه عالم همت و تلاشش نورافشاني و هدايت مردم است. او همانند چراغي است كه ديگران از نور وجودش بهرهمند ميشوند. عالم مردم را از جهل و ضلالت دور ميكند، اما عابد در پي نجات خويش است و كاري به امور مردم ندارد. (لأنّ العابد لنفسه و العالم لغيره)

ميزان الحكمة، ج 3، ص 2070.

2 - امام عليعليهالسلام فرمود: عالم با بصيرت و تفقهي كه دارد، در فتنهها خود (نيز جامعه ) را حفظ ميكند، ولي عابد (بدون تفقه) در فتنهها هلاك ميشود (لأن العالم يأتيه الفتنه فيخرج منها بعلمه و تأتي الجاهل فنسفه نسقاً).

همان، ص 2070.

اين تفاوت در قيامت نيز تجلي ميكند. امام هفتمعليهالسلام فرمود: روز قيامت به عابد گفته ميشود، از اين كه خودت را در هلاك نيانداختهاي، آفرين بر تو و به پاس آن وارد بهشت بشو، ولي به عالم گفته ميشود: به پاس هدايت و نورافشاني تو در دنيا، اكنون قبل از ورودت در بهشت، در جلو دروازه بهشت باش و هر كه از علم هدايتگرانهات بهره گرفته، آنان را به بهشت شفاعت كن.

همان، ص 2069.